حقایق جذاب درباره دریای خزر
قسمت شمالی این دریا بسیار کم‌عمق است. به‌طوری‌که تنها نیم درصد آب دریا در یک‌چهارم شمالی دریا قرار دارد و عمق آن به‌طور میانگین کمتر از ۵ متر است. حدود ۱۳۰ رودخانه به این دریا می‌ریزند که اکثر آن‌ها از شمال غربی به دریا می‌پیوندند. بزرگترین آن‌ها رود ولگا است که هر سال به‌طور میانگین ۲۴۱ کیلومتر مکعب آب را وارد دریای خزر می‌کند. رودهای کورا ۱۳، اترک ۸٫۵، اورال ۸٫۱ و سولاک ۴ کیلومتر مکعب آب را سالانه وارد دریا می‌کنند. طبیعت بسته خزر آن را منزلگاه جانوران و گیاهان منحصربه‌فردی کرده‌است اما در عین حال موجب شده تا در مقابل آلودگی‌های کشاورزی و صنعتی و نفتی بسیار آسیب‌پذیر باشد. از منابع مهم دریای خزر ذخایر نفت و گاز موجود در زیر بستر دریا و همچنین انواع ماهیان خاویاری را می‌توان نام برد.
دریای خزر، بزرگترین دریاچه جهان، در شمال کشور ایران واقع‌شده است و از شمال به روسیه، از غرب به روسیه و جمهوری آذربایجان، از شرق به جمهوری ترکمنستان و قزاقستان محدود می‌شود. این دریا در میان خشکی محدود شده است و به‌صورت مستقیم با هیچ‌یک از آب‌های آزاد جهان ارتباط ندارد. در سال‌های اخیر از طریق کانال رود ولگا-دن، خزر به دریای سیاه متصل شده است.
دریای خزر ۶۰۰ هزار ۳۸۴ کیلومترمربع (یک‌چهارم مساحت ایران) وسعت دارد و طول آن برابر با ۱۲۰۵ تا ۱۲۸۰ کیلومتر است. پهنای بزرگترین دریاچه دنیا، ۲۰۲ تا ۵۵۴ کیلومتر بوده و عریض‌ترین منطقه آن‌هم کمی بالاتر از سواحل جنوبی است. گودترین نقطه خزر در نزدیکی سواحل ایران عمقی برابر با ۹۸۰ متر دارد که حجم آب آن برابر با ۷۹۰ هزار کیلومتر مکعب است.
در این مطلب به سراغ حقایق جالب درباره دریای زیبای خزر، اولین گزینه برای گذراندن تعطیلات، رفته‌ایم. ۲۱ مرداد روز ملی دریای خزر نام‌گذاری شده است، با توجه به نزدیکی این روز خواندن این مقاله در این ماه گرم خالی از لطف نیست:
۱. دریای خزر در گذشته‌های دور بخشی از دریای تتیس بود که اقیانوس آرام را به اقیانوس اطلس متصل می‌کرد. از ۶۰ میلیون سال پیش راه خزر به اقیانوس آرام و اقیانوس اطلس کم‌کم بسته شد.
۲. دریای طبرستان یکی از نام‌هایی است که در منابع کهن از آن برای نام‌گذاری دریای خزر استفاده شده است. بر اساس اسناد تاریخ شناسان روسی در قرن دوازدهم این دریا در نزد ایرانی‌ها همچنان طبرستان نامیده می‌شده است.
۳. از سال ۱۳۸۱ نام رسمی این دریا در مکاتبات رسمی ایرانی «دریای خزر» و در مکاتبات انگلیسی، «دریای کاسپین» خوانده شد.
۴. کاسپین اصطلاحی است که در زبان غربی و عبری برای خواندن دریای شمال ایران استفاده می‌شود. کاسپی‌ها قومی سفیدپوست بودند که از هزاره دوم پ.م تا عصر ساسانی در منطقه دریای کاسپین یا خزر می‌زیسته‌اند.
۵. کتاب مفقوده «خوتای نامگ» قدیمی‌ترین منبع مکتوبی است که برای اولین بار نام دریای خزر در آن آورده شده است. در این منبع برای نام‌گذاری این دریا از نام «دریای گیلان» استفاده شده است.
No comments:
Post a Comment